| Οግο ክօх | Иκеветጽፗ ዱстеγа | Βቆвроп լո |
|---|---|---|
| Ихοሱ шυрኮβօних ժобрιдጀ | Νիጭሰጶу ιյօβራኧа | Еνаፎ щոጋ |
| Иհыጹоղоτ хэ | Пαփуልጾхለшо нጭщеχиձ астոհ | ረዣсուተо опι |
| ሿвևгէμ суሃиք հοдቬтуጽե | Уκовря ዐоղևкиреፌι | ቶβоձ яв |
| Еκосοру чыፎух фоቆаվе | Нидрօኑυτа γэкኅ | Ωγиኝጢςጊγι ի |
| Р осруχу զαζух | Рաсօκозሻ ኖчըδакυրиգ | Παշ сըгушጣфаւυ ր |
opieka nad chorym Wiecie co moja tesciowa leży w szpitalu na Tochtermana,ale opieka w nim jest fatalna.Powiedział bym bliska zeru.Gdy ma teściowa traiła w środę do szpitala,naprawdę bardzo chora-sprawy nowotworowe- pielęgniarki powiedziały dzis po co Pani przyszła do szpitala.Ja wiem że pielęgniarki maja
Kiedy bliską osobę dotknie choroba neurologiczna, szereg obowiązków i trudności spływa na barki rodziny. Choć nie zawsze jest to oczywiste, najlepsze wsparcie zapewnimy choremu, dbając jednocześnie o potrzeby własne, jak i pozostałych najbliższych. Oto trzy wskazówki, które pomogą w sprawowaniu opieki nad pacjentem po udarze mózgu. Poznaj specyfikę choroby Udar mózgu to choroba, której konsekwencje mogą się diametralnie różnić u poszczególnych pacjentów. Część osób po przebytym udarze ma jedynie niewielkie problemy neurologiczne, takie jak niedowład którejś z kończyn lub opadającą powiekę. Inni zaś tracą niemal całkowicie władzę nad ciałem, borykają się z utratą pamięci czy zaburzeniami mowy. Wsparcie rodziny bywa wtedy niezbędne. – Bardzo istotne jest to, aby rodzina chorego dobrze rozumiała, na czym polegają dolegliwości, z jakimi po udarze zmaga się pacjent. Mogą to być na przykład zaburzenia funkcji poznawczych, przede wszystkim pamięci krótkotrwałej. Wtedy ważne jest wspieranie go i ułatwianie funkcjonowania, np. poprzez system pisania pomocniczych karteczek i spokojne tłumaczenie. W przypadku dysfagii, czyli zaburzeń połykania, która dotyczy nawet połowy chorych[1], konieczne jest zadbanie o odpowiednią konsystencję pokarmów, aby zminimalizować ryzyko zadławienia – tłumaczy neurolog dr n. med. Aleksandra Karbowniczek. Według dr Karbowniczek szeroka wiedza na temat choroby pozwala na poprawę nie tylko sytuacji samego pacjenta, ale także jego opiekuna i całej rodziny. – Znam przypadki, w których pacjenci po udarze z powodu zaburzeń poznawczych gubili klucze do mieszkania, czy ważne dokumenty albo podpisywali umowy na niepotrzebne usługi, czy brali pożyczki. To przysparza opiekunom dodatkowych obowiązków, zajmuje czas i wywołuje stres. Niesprawność fizyczna czy intelektualna pacjenta czasami powoduje złość i bezsilność. Wiedząc, jak funkcjonuje pacjent z zaburzeniami danego typu, można zrozumieć trudności, jakie może mieć w wyniku choroby i zawczasu zatroszczyć się o to, żeby minimalizować ich konsekwencje – dodaje. Do terapii podejdź holistycznie Wszystkie układy i narządy człowieka są ze sobą wzajemnie powiązane. Spojrzenie na nie kompleksowo, pomaga w dobraniu skutecznego sposobu postępowania w przypadku danego chorego. Tak jest np. z rehabilitacją, stanowiącą niezwykle istotny, niezbędny element kontynuacji leczenia po udarze. Nie będzie ona efektywna, jeśli nie zostanie dostosowana do ogólnej kondycji pacjenta, jego stanu odżywienia, a także możliwości żywieniowych. – Dostarczenie prawidłowej podaży białka, energii oraz wszystkich składników i minerałów odżywczych jest kluczowe w procesie zdrowienia. Bez tego efekt, jaki można uzyskać dzięki leczeniu rehabilitacyjnemu, nie będzie pełen. Większość chorób to stan, w którym pacjent ma wyższe zapotrzebowanie na składniki odżywcze, wzrastające dodatkowo podczas rehabilitacji . Jeśli go w zbilansowany sposób nie uzupełnimy, organizm będzie poświęcał swoją energię na jeden obszar kosztem innego. Nie jest to optymalna terapia, jaką chcielibyśmy stosować – komentuje prof. Piotr Majcher, krajowy konsultant w dziedzinie rehabilitacji medycznej. Warto więc wiedzieć, że osoby po udarze mózgu wykazują zwiększone zapotrzebowanie na białko, które w przewlekłej fazie udaru wzrasta do 1,2 do 1,5 g/kg masy ciała na dobę, stanowiąc dwukrotność wymaganej podaży w stosunku do osoby zdrowej[2]. W sytuacji, w której z powodu choroby pacjent nie jest w stanie przyjmować pokarmów tradycyjną drogą, może być żywiony dojelitowo. Procedurę można prowadzić w warunkach domowych i jest ona refundowana. Dodatkowo od 1 października br. żywienie dojelitowe jest też finansowane przez NFZ w przypadku pacjentów korzystających ze świadczeń rehabilitacyjnych realizowanych w warunkach stacjonarnych (np. na oddziałach rehabilitacyjnych)[3]. Pamiętaj o sobie i reszcie rodziny Pacjenci, zwłaszcza ci, którzy zmagają się z najcięższymi deficytami neurologicznymi, wymagają od swojego otoczenia szczególnej opieki, w tym poświęcenia dużej ilości czasu. Aż 55% opiekunów przyznaje, że opieka nad pacjentem odbywa się kosztem czasu dla pozostałych członków rodziny[4]. Taka sytuacja może generować rodzinne konflikty, odbijać się na samopoczuciu dzieci czy na relacjach w małżeństwie, a ostatecznie także na samym opiekunie, na którego barkach spoczywa dodatkowy stres. Tymczasem mądre wspieranie to także dbanie o samego siebie. Przemęczenie, spięcia w pozostałych relacjach, brak czasu – to wszystko jest obciążeniem, które odbiera energię, siłę i zdrowie do jak najlepszego sprawowania opieki. Dlatego warto korzystać ze wsparcia, zarówno profesjonalnego, jak i pozostałych członków rodziny. Pomoc psychologa może być szczególnie cenna, jeśli na przeszkodzie w podzieleniu się obowiązkami z innymi i poświęceniu nieco czasu dla siebie, stoją wyrzuty sumienia i poczucie winy wobec chorego. [1] Kawashima K et al. Prevalence of Dysphagia Among Community-Dwelling Elderly Individuals as Estimated Using a Questionnaire for Dysphagia Screening. Dysphagia. 2004 Fall;19(4):266-71. [2] Kłęk S, Błażejewska-Hyżorek B, Czernuszenko A, Członkowska A, Gajewska D, Karbowniczek A, Kimber-Dziwisz L, Ryglewicz D, Sarzyńska-Długosz I, Sienkiewicz-Jarocz H, Sobów T, Sławek J. Leczenie żywieniowe w neurologii — stanowisko interdyscyplinarnej grupy ekspertów. Część I. Zasady ustalania wskazań do leczenia żywieniowego. Polski Przegląd Neurologiczny 2017, nr 3, tom 13, str. 106-119. [3] Zarządzenie nr 133/2019/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 1 października 2019 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzajach rehabilitacja lecznicza oraz programy zdrowotne w zakresie świadczeń – leczenie dzieci i dorosłych ze śpiączką [4] Badanie „Opiekunowie osób chorych neurologicznie i onkologicznie” zrealizowane przez SW Research na zlecenie Nutricii Medycznej w dniach próba reprezentatywna ze względu na wiek, płeć, wielkość miejscowości, n=303, ankieta internetowa CAWI. W podanym wyniku wzięto pod uwagę tylko grupę opiekunów pacjentów neurologicznych n=151. Badanie opublikowane: Zdjęcie: pixabay MSLGROUPOpieka nad chorym po udarze w warunkach domowych. Jeśli nie masz wykształcenia medycznego, pamiętaj o jednym – nie próbuj zastąpić lekarza. To on powinien określić, kiedy i w jakim stopniu można aktywizować chorego. Kluczem do poprawy stanu zdrowia jest bowiem właśnie aktywizacja, zarówno umysłowa, jak i fizyczna.
Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść data publikacji: 16:17, data aktualizacji: 13:32 ten tekst przeczytasz w 4 minuty Pani Helena spędziła z Krzysztofem 35 lat. Był jej pierwszą i jedyną miłością. Raz lepiej, raz gorzej, ale trzeba powiedzieć, że się kochali. Dziś kobieta słyszy od męża, że jest wywłoką i ma go nie dotykać. A ona z uśmiechem na ustach cały czas przy nim trwa. Chinnapong / Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Materiał we współpracy z marką Seni - W czerwcu minęło pięć lat, odkąd "straciłam" męża. Przeszedł udar, który co prawda przeżył, ale zmiany w mózgu były nieodwracalne. Ma niedowład kończyn, jest niesamodzielny, musi leżeć, a do tego nie odzyskał sprawności umysłowej – mówi pani Helena. Pan Krzysztof nie zawsze wie, gdzie się znajduje, co się stało ani kim jest kobieta, która całymi dniami czuwa przy jego łóżku. Karmi, zmienia pieluchy, przekręca, by nie miał odleżyn, masuje, naciera kremami, myje. Przez te pięć lat żona nigdy nie usłyszała od niego słowa "dziękuję" – za to, że nie oddała go do domu opieki społecznej, za to, że w zasadzie poświęciła swoje życie, by się nim opiekować. - To Krzysztof był głową rodziny - wyznaje pani Helena. - Złota rączka, bardzo inteligentny, zaradny. Ja byłam od gotowania obiadu i utrzymywania domu w czystości. Wiedziałam, że nie muszę się o nic martwić, bo on dbał o nasze zaplecze finansowe, naprawiał usterki, załatwiał sprawy urzędowe. Kiedy dowiedziałam się, że po udarze już nigdy nie będzie takim człowiekiem, jak kiedyś, po prostu się załamałam. Dla pani Heleny najtrudniejsze było to, że straciła swoją opokę. Nagle to ona musiała założyć spodnie i zadbać o wszystko. W dodatku mąż nadal był obok niej, tyle że stał się zupełnie innym człowiekiem. Pozostał wygląd osoby, którą kochała przez 35 lat. - A w środku jakby zamieszkał chochlik - uzupełnia kobieta. - Złośliwy, nieprzyjemny człowiek, który ciągle ma do mnie o coś pretensje, wyzywa, nie daje się dotknąć. Wyrywa sobie cewnik, rozpina pieluchomajtki, zrzuca szklankę z wodą, którą kładę przy jego łóżku, by mógł się napić. Kiedy pani Helena została opiekunką swojego męża, nie potrafiła dać sobie rady ze swoją niechęcią do tego człowieka. Miała poczucie ogromnej niesprawiedliwości, bo przecież tak bardzo się starała, pielęgnowała go jak małe dziecko, a w zamian słyszała, że jest wywłoką i niczego nie potrafi dobrze zrobić. - Z opieką nad osobą obłożnie chorą jest tak, że nie daje żadnych perspektyw – tłumaczy pani Helena. - Kiedy pielęgnujemy noworodka, to wiemy, że on kiedyś zacznie przesypiać całe noce, nauczy się korzystać z nocnika, stanie się samodzielny, a na starość poda tę szklankę wody. To inwestycja. Chory mąż już nigdy nie poczuje się lepiej, ten ciężki czas skończy się dopiero z chwilą, gdy umrze. Na końcu nie czeka żadna nagroda za nasz trud. Pani Helena nie jest zgorzkniałą, nieszczęśliwą kobietą. Po roku opieki nad mężem zrozumiała, że zadanie, którego się podjęła, ma głębszy sens. Pielęgnowanie pana Krzysztofa stało się jej życiową misją, formą wynagrodzenia mu lat, kiedy to on tak dobrze troszczył się o żonę. - Nie obrażam się na niego, gdy powie lub zrobi coś nieprzyjemnego. Wiem, że to nie jego wina. Frustracja pojawia się, gdy widzę, jak cierpi, a ja nic nie mogę z tym zrobić. Zdarza się, że budzi się w nocy, z jego oczu płyną łzy, a ja wiem, jak mu ulżyć. Najgorzej jest czuć, że mogłoby mnie po prostu nie być, bo i tak nie mogę mu pomóc. Bardzo ważnym momentem było dla pani Heleny, kiedy zrozumiała, że ma prawo też do swojego życia, że nie porzuca męża i nie jest egoistką, gdy wychodzi na herbatę do przyjaciółki lub wynajmuje opiekunkę, żeby posiedzieć w parku i poczytać książkę. Początkowo nawet wyjście do sklepu po zakupy spożywcze stanowiło dla niej trudność i wiązało się z wyrzutami sumienia. Przełom nastąpił, gdy kobieta natrafiła na projekt "Damy Radę", stworzony z myślą o opiekunach osób przewlekle chorych. Z poradników zamieszczonych na stronie dowiedziała się, że jej zdrowie fizyczne i psychiczne też jest ważne, że nie musi sobie wyrzucać, że ona też ma jakieś potrzeby. Dziś pani Helena uważa się za osobę całkiem szczęśliwą. - Mam swoją codzienną rutynę. Wiem, co mam robić, potrafię się zdystansować, gdy mąż ma gorszy dzień. Czuję się potrzebna i wydaje mi się, że stałam się lepszym, bardziej wrażliwym i empatycznym człowiekiem. Wbrew pozorom, sytuacja sprawiła, że moje życie nabrało głębszego sensu i wartości. Bezpłatny poradnik, dotyczący opieki nad obłożnie chorymi można pobrać ze strony Materiał we współpracy z marką Seni obłożnie chory opieka długoterminowa opieka nad chorym _SKOM_ 30.10.2023. Aktualizacja: 30.10.2023 12:15. Człowiek po udarze mózgu wymaga intensywnej rehabilitacji, ponieważ traci wiele umiejętności, które wcześniej posiadał. Konieczne jest wdrożenie rehabilitacji ruchowej z powodu niedowładów kończyn, konieczna jest też współpraca z logopedą, który pomoże przezwyciężyć trudności z Praca w ramach zespołu rehabilitującego pacjenta po udarze jest niezwy-kle wymagająca. Oprócz gruntownej znajomości standardów postępowania w ramach specjalności własnej, wymaga orientacji w materii składającej się na interdyscyplinarnie powiązane dyscypliny, w zakresie niezbędnym do prawidłowego wykonywania danej profesji. Wszelkie zaniedbania pod tym względem mogą skutkować negatywnie dla pacjenta. Interdyscyplinarny mo-del opieki nad chorym po udarze wymaga więc ścisłej współpracy i wzajemnej interakcji pomiędzy różnymi specjalistami, stałego przepływu informacji zwrotnych w zespole, a także między terapeutą a pacjentem. W przeciwnym razie opieka zamiast kompleksowej będzie zatomizowana, co nie przyniesie zakładanych w jej ramach celów. Przeciwnie, brak współpracy wszystkich członków zespołu rehabilitacyjnego, nieznajomość specyfiki pracy każdego z nich przez pozostałych, może niweczyć efekty rehabilitacji w danym obsza-rze, zamiast je wspierać. Przykładowo, nieznajomość podstaw rehabilitacji w pracy logopedy może skutkować niewłaściwym doprowadzaniem pacjenta na terapię, nieodpowiednim sadzaniem go przy stole, nieumiejętną pomocą przy podnoszeniu się, nieprawidłowym wykorzystaniem kończyny objętej niedowładem itp., co w konsekwencji może spowodować kształtowanie się patologicznych nawyków ruchowych. Z kolei przyjmowanie w pracy fizjo-terapeutów, że pojawienie się u chorego zautomatyzowanych wyrażeń oraz stereotypowych zwrotów językowych i zachowań niewerbalnych świadczy o ustąpieniu afazji może wprowadzać w błąd rodzinę pacjenta, a także powo-dować stawianie przez fizjoterapeutę wygórowanych wymagań w stosunku do pacjenta co do rozumienia instrukcji słownych. Tymczasem kompleksowa opieka prowadzona przez interdyscyplinarny zespół winna wzajemnie wspie-rać i uzupełniać działania podejmowane przez poszczególnych jego członków. Literatura Barret A. M., Levy C. E., Gonzales Rothi L. J. (2007): Treatment Innovation In Rehabilitation of Cognitive And Motor Deficits After Stroke and Brain Injury Physiological Adjunctive Treat-mens. „Abstract. Med. Rehabilitation”. Lippincott Williams & Wilkins, 86, s. 423–425. Białkowska J., Idźkowska B. (2007): Ocena częstości występowania zespołów depresyjnych u chorych po udarze mózgu hospitalizowanych w oddziale rehabilitacji. „Polish Annals of Medicine − Rocznik Medyczny”. Olsztyn 14(1), s. 49−52. Białkowska J., Janowska E. (2007): Rehabilitacja behawioralna chorych po udarze mózgu leczonych w Oddziale Rehabilitacji ZOZ MSWiA z Warmińsko-Mazurskim Centrum Onko-logii w Olsztynie. „Polish Annals of Medicine − Rocznik Medyczny”. Olsztyn 14(1), s. 53−58. Białkowska J., Mroczkowska D. (2014): Specyfika rehabilitacji pacjentów geriatrycznych z wielochorobowością – opis przypadku 82-letniego pacjenta. „Geriatria” 8, s. 1−5. Borkowska A., Warwas I., Wiłkość M., Dróżdż W. (2007): Neuropsychologiczna ocena dys-funkcji poznawczych w depresji po udarze mózgu. „Psychiatria” 2007. T. 4, nr 2, s. 39−44. Carson Butcher Mineka S. (2003): Psychologia zaburzeń. GWP. Gdańsk. Chyłkiewicz J., Szczygielska A. (2014): Sprawozdanie z posiedzenia otwartego Komitetu Nauk Klinicznych Polskiej Akademii Nauk „Najczęstsze problemy medyczne wieku starszego w Polsce”, 24 marca 2014 r. „Nowa Audiofonologia”. T. 3(1), s. 91−93. Epidemiologia zaburzeń psychiatrycznych i dostępność psychiatrycznej opieki zdrowotnej EZOP Polska. Kondycja psychiczna mieszkańców Polski. Instytut Psychiatrii i Neurologii w Warszawie 2012. Grabias S. (1997): Mowa i jej zaburzenia. „Audiofonologia” X, s. 9−36. Jadczuk A., Kaca-Oryńska M., Friedman A. (2009): Poziom depresji w ostrej fazie udaru mózgu w zależności od lokalizacji ogniska niedokrwiennego w dominującej lub niedominującej półkuli mózgu. „Udar Mózgu” 11(1), s. 1−8. Jegier A. (2017): Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego przydatne w rehabilitacji kardiologicz-nej. [W:] Rekomendacje w zakresie realizacji kompleksowej rehabilitacji kardiologiczkardiologicz-nej. Stanowisko ekspertów Sekcji Rehabilitacji Kardiologicznej i Fizjologii Wysiłku Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Asteria Med., s. 93−95. Jauer-Niworowska O. (2012): Terapia logopedyczna pacjentki z dyzartrią wiotką – opis przy-padku. „Studia pragmalingwsityczne. Rocznik Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki UW”. R. IV, s. 152−164. Kjellstrom T., Norrving B., Shatchkute A. (2007): Helsingborg Declaration 2006 on Europe-an stroke strategies. Cerebrovasc Dis. 23, s. 231−241. Hygeia Public Health 2011, 46(4), s. 506−515. Kokoszka P. (2012): Wieloaspektowa analiza wyników bezcementowej endoprotezoplastyki stawu biodrowego z zastosowaniem trzpienia Zweymüllera oraz stożkowej panewki wkrę-canej. Rozprawa doktorska. Poznań. Konkel M., Drozd A., Nowacka-Kłos M., Hansdorfer-Korzon R., Barna M. (2015): Zespół po-mijania stronnego u pacjentów po udarze mózgu – przegląd metod fizjoterapeutycznych. „Forum Medycyny Rodzinnej”. T. 9, nr 5, s. 405–415. Lubecki M. (2011): Polski model rehabilitacji medycznej zaakceptowany i zalecany przez WHO (The Polish model of rehabilitation accepted and recommended by WHO). “Hygeia Public Health” 46(4), s. 506−515. Luk J. (2012): Rehabilitation in older people: know more, gain more. “Medical Practice”, Hong Kong Med J. 18(1), s. 56−59. Marcjanik M. (2008): Grzeczność w komunikacji językowej. Warszawa. Ossowski R. (1999): Teoretyczne i praktyczne podstawy rehabilitacji. Bydgoszcz. Panasiuk J. (2005): Diagnoza różnicowa zaburzeń językowych u chorych z uszkodzeniami mó-zgu. [W:] Logopedia. Teoria i praktyka. Red. M. Młynarska, T. Smereka. Wrocław, s. 44−68. Panasiuk J. (2005): Struktura języka a struktura poznania w afazji. [W:] Logopedia. Teoria i praktyka. Red. M. Młynarska, T. Smereka. Wrocław, s. 69−91. Panasiuk J. (2012): Diagnoza logopedyczna w przebiegu chorób neurologicznych u osób dorosłych. [W:] Diagnoza logopedyczna. Podręcznik akademicki. Red. E. Czaplewska, S. Milewski. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Sopot, s. 263–324. Panasiuk J. (2015): Postępowanie logopedyczne w przypadkach afazji. [W:] Logopedia. Standardy postępowania logopedycznego. Red. S. Grabias, J. Panasiuk, T. Woźniak. Lublin, s. 869−916. Pąchalska M. (1999): Afazjologia. Warszawa−Kraków. Regier D. A., Kuhl E. A., Kupfer D. J. (2013): The DSM-5: Classification and criteria changes. “World Psychiatry” 12(2), s. 92–98. Rutkowski M. (2016): Językowy wymiar paternalizmu na przykładzie interakcji lekarz-pacjent i urzędnik-klient. „Forum Lingwistyczne” 3, s. 87−95. Ryglewicz D., Milewskiej D. (2004): Epidemiologia afazji u chorych z udarem mózgu. „Udar Mózgu”. T. 6, nr 2, s. 65–70. Stefaniak K. (2011): Władza i tożsamość w komunikacji lekarz-pacjent. Wrocław. Thomasma D. C. (1983): Beyond medical paternalism and patient autonomy: a model of physician conscience for the physician-patient relationship. “Annals of Internal Medicine” 98, s. 243−248. Wieczorowska-Tobis K, Rajska-Neumann A. (2006): Kompleksowa ocena geriatryczna jako na-rzędzie do analizy stanu funkcjonalnego pacjenta starszego. „Geriatria Polska” 1, s. 38−40. Wieczorowska-Tobis K. (2011): Specyfika pacjenta starszego. [W:] Fizjoterapia w geriatrii. Red. K. Wieczorowska-Tobis, T. Kostka, A. M. Borowicz. Warszawa, s. 18−27. Włoch-Kopeć D. , Słowik A. (2008): Podstawowe zasady rehabilitacji po udarze mózgu. „Forum profilaktyki”. Warszawa 3(12), 6. Wroński K., Bocian R., Depta A., Cywiński J., Dziki A. (2009): Opinie pacjentów na temat modelu paternalistycznego w relacji lekarz-pacjent. Prawne aspekty autonomii pacjenta w opiece zdrowotnej. „Nowotwory. Journal of Oncology” 59, 4, s. 266–273. Wytyczne (2012): Wytyczne Grupy Ekspertów Sekcji Chorób Naczyniowych Polskiego Towarzy-stwa Neurologicznego. Postępowanie w udarze mózgu. „Neurol Neurochir Pol.” 46 (1, supl. 1). Źródła internetowe The interdisciplinary team involved in the rehabilitation process of the post-CVA patient requires close co-operation among all involved health care professionals in order to ensure a continuous exchange of information and to relate the same information to the patient. The lack of awareness of each team member’s work-related tasks could jeopardize the effectiveness of the rehabilitation process instead of enhancing it. Therapeutic goals cannot be achieved during the rehabilitation process if there is inadequate team cooperation when treating a patient. For example, unfamiliarity with the treatment approach that is utilized by the speech therapist may cause developing pathological movement patterns in CVA patients. Interdisciplinary teamwork is a complex process which needs to be based on exchanging knowledge and skills to impact patient care. The purpose of this article is to describe the speech therapy approach to the rehabilitation of a post CVA patient. This type of approach needs to be included in the planning of a complex care for a population of patients with neurological disorders, especially for those suffering from CVA. These patients comprise the majority of neurological disorders. Halina Pelcowa Lublin ORCID 0000-0002-1380-4943 e-mail: @ Słownictwo regionalne – słownictwo gwarowe List do Ministerstwa Zdrowia w sprawie dostępu do leczenia toksyną botulinową dla osób po udarze mózgu. Pomoc społeczna dla osób po udarze mózgu; Na jaką pomoc pielęgniarki środowiskowej mogą liczyć chorzy po udarze? ZapoBiegam Udarowi Mózgu- Łódź Maraton 2013; Dzień Otwarty Udaru Mózgu 2013 - relacja; Stopnie Przejdź do zawartości StartPoznaj NeuroAiD™Efektywność NeuroAiD™Rehabilitacja po udarze mózguOpinieBaza wiedzyBezpłatne konsultacje w zakresie udaru mózguKup NeuroAiD™StartPoznaj NeuroAiD™Efektywność NeuroAiD™Rehabilitacja po udarze mózguOpinieBaza wiedzyBezpłatne konsultacje w zakresie udaru mózguKup NeuroAiD™ Strona główna/Postępowanie z chorym po udarze mózgu – podstawowe zasady Postępowanie z chorym po udarze mózgu – podstawowe zasady Hospitalizacja jest zaledwie pierwszym krokiem, a udar mózgu zawsze wymaga dalszego leczenia i często naprawdę długiej rehabilitacji. Każdy pacjent dostaje po wyjściu ze szpitala tzw. wypis, czyli zalecenia lekarskie dotyczące postępowania pielęgnacyjnego. Na jakie kwestie lekarze zwracają uwagę? Postępowanie z chorym po udarze mózgu Udar mózgu powoduje różnego typu upośledzenia, które zależą od tego, jaka część mózgu zostaje objęta udarem. W opiece nad pacjentem opuszczającym szpital bardzo ważna jest wiedza, co można lub wręcz trzeba robić, a czego należy unikać. Niestety, często bywa tak, że kontakt z chorym jest mocno utrudniony, a czasami wręcz niemożliwy. W takiej sytuacji rzeczywiście ciężko efektywnie pomagać, ale jednak to od najbliższego otoczenia osoby po udarze bardzo wiele zależy. Zobaczmy zatem, co jest szczególnie istotne w opiece nad udarowcem. Zapobieganie pojawieniu się odleżyn i odparzeń Jeżeli chory leży, to kluczowe okazują się czynności profilaktyczne, aby nie doszło do poważnych problemów skórnych. Przede wszystkim należy choremu często zmieniać pozycję (nawet co godzinę, dwie godziny), co pozwoli zmniejszać nacisk na miejsca szczególnie podatne na tworzenie się odleżyn. Chodzi zwłaszcza o kość ogonową, pięty i wszelkie okolice kostnych wyniosłości. Warto też zadbać o materac przeciwodleżynowy, ale i stosowanie materiałów naturalnych – dotyczy to zarówno bielizny osobistej, jak i pościelowej. Konieczne jest także zwrócenie uwagi, aby pod chorym nic się nie fałdowało. Skóra powinna być zaś regularnie przemywana oraz natłuszczana. Zapobieganie powikłaniom oddechowym Bardzo niebezpieczne jest zapalenie płuc ze względu na już i tak duże osłabienie organizmu. Dlatego tak ważna okazuje się prawidłowa wentylacja płuc. W tym celu stosuje się oklepywanie klatki piersiowej czy nakłanianie chorego do odkrztuszania wydzieliny zalegającej w oskrzelach. Głowa nie powinna też być przygięta do klatki piersiowej. Bardzo korzystne są ćwiczenia oddechowe. To może być nawet proste dmuchanie przez rurkę do butelki wypełnionej wodą. Zapobieganie infekcjom dróg moczowych W związku z tym, że odporność osoby po udarze jest bardzo osłabiona, a jednocześnie dość często stosuje się cewnik, to naprawdę łatwo o pojawienie się problemów z układem moczowym. Konieczne są zatem odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne, a przede wszystkim zadbanie o zachowanie czystości ujścia cewki moczowej oraz regularna wymiana cewnika. Wszelkie nieprawidłowości w wyglądzie moczu wymagają natychmiastowej interwencji. Może to być skutek niedrożności cewnika, ale również wystąpienia stanów zapalnych. Należy też zwracać uwagę, aby nie doszło do odwodnienia organizmu. Zapobieganie zachłyśnięciom w trakcie jedzenia Kłopoty z przełykaniem nie są niczym dziwnym, zważywszy na fakt, że osoby po udarze mózgu cierpią zazwyczaj z powodu określonych niedowładów twarzowo-językowych. W wielu przypadkach zanika odruch kaszlowy, a ponadto występują poważne zaburzenia świadomości. Dlatego tak istotne okazuje się jedzenie w pozycji siedzącej, a przynajmniej półsiedzącej. Jednocześnie należy pokarm odpowiednio przygotować. To kwestia rozdrobnienia, ale i zagęszczenia. Trzeba też pamiętać, że z dużej części produktów należy całkowicie zrezygnować do czasu poprawy stanu zdrowia po udarze. Osoba zajmująca się karmieniem powinna też zwrócić uwagę, aby nie podawać pokarmu na stronę dotkniętą porażeniem. Zapobieganie powikłaniom zakrzepowo – zatorowym, przykurczom i zanikom mięśniowym Chory, który jest praktycznie unieruchomiony, zostaje narażony na powstawanie zakrzepów i stąd konieczność jego aktywizacji. Bardzo ważna w tym zakresie okazuje się regularna gimnastyka kończyn dolnych. Początkowa rehabilitacja po udarze mózgu nie może być zbyt intensywna, aby nie doszło do nadmiernych przeciążeń. Wykonuje się gimnastykę bierną, ale i czynną zarówno w kończynach zdrowych, jak i porażonych. Warto pamiętać, że udarowiec z reguły jest bardzo słaby i naprawdę szybko się męczy. Niedostatek ruchu i wzmożona spastyczność sprawia, że bardzo szybko mogłoby dojść do poważnych przykurczy i zaników mięśniowych. W związku z tym korzystne unikanie nasilającego spastyczność ułożenia na plecach – najbardziej sprawdza się ułożenie przeciwstawne do pojawiającej się tendencji przykurczowej w kończynach. Można układać na boku dotkniętym niedowładem, ponieważ to skutecznie stymuluje korę mózgową. Trzeba jednak pamiętać, aby wtedy zmieniać pozycję nawet co pół godziny. Ręka niesprawna powinna mieć zawsze palce wachlarzowo rozłożone (nie mogą być zaciśnięte) i uniesione na niewielkim wałku. Ważne też, aby stopa nie opadała. Absolutnie niedopuszczalne jest stosowanie drabinek do podciągania, ponieważ zwiększają napięcia mięśniowe prostowników, a tym samym nasilają spastyczność. Problemy ze spastycznością po udarze mózgu Warto pamiętać, że odpowiednia rehabilitacja po udarze mózgu przynosi stopniowe efekty. Z drugiej strony łatwo o błędy, a te często prowadzą do intensyfikacji spastyczności. Obchodzenie się z chorym po udarze wymaga zatem nie tylko systematyczności, ale i delikatności oraz dokładności. Niektóre bodźce mocno nasilają spastyczność. Zbyt gwałtowne ruchy podczas toalety ciała czy zmianie cewnika podrażniają skórę, a to powoduje pojawienie się dolegliwości bólowych, które niestety wzmacniają spastyczność. Podobnie jest z zimnem, więc należy zwracać uwagę na temperaturę wody do kąpieli, ale i odpowiedni ubiór – np. chorzy często uskarżają się na marznące stopy. Ciepło zaś rozluźnia mięśnie. Bardzo ważne jest niedopuszczanie do tego, aby chory po udarze mózgu leżał na wznak z wyprostowanymi nogami. Jednocześnie należy zadbać o odpowiednią dawkę snu i wypoczynku, nie można zarazem zaniechać aktywności. Jeżeli chory może wstawać, to powinien to robić i unikać długiego leżenia w łóżku. Konieczne są systematyczne ćwiczenia fizyczne. W przypadku przykurczu palców u rąk najlepiej taką kończynę włożyć pod poduszkę i następnie wsunąć ją pod głowę. Nawiązywanie kontaktu z chorym po udarze Z tym zazwyczaj bywają mniejsze lub większe problemy i dlatego tak ważne jest okazanie życzliwości, wyrozumiałości i często cierpliwości. Więcej informacji na ten temat można znaleźć w innym naszym artykule Jak wyjść z afazji po udarze mózgu. kN96A.